"روزی علی علیه السلام از سوی پیامبر مأمور شد تا با سه نفر که برای کشتن ایشان هم پیمان شده بودند،

پیکار کند. آن حضرت، یکی از آن سه نفر را کشت و دو نفر دیگر را اسیر کرد و خدمت پیامبر خدا آورد. پیامبر،

اسلام را بر آن دو عرضه کرد و چون نپذیرفتند، فرمان اعدام آنان را به جرم توطئه گری صادر کرد. در این هنگام،  

جبرئیل بر رسول خدا (ص) نازل شد و عرض کرد: خدای متعال می فرماید: یکی از این دو نفر را که مردی

خوش خلق و سخاوتمند است، عفو کن. آن گاه پیامبر از قتل او صرف نظر کرد. وقتی آن فرد دانست که به

سبب داشتن این دو صفت نیکو، مورد عفو الهی قرار گرفته است، شهادتین را گفت و اسلام آورد. رسول

خدا(ص) درباره وی فرمود: او از کسانی است که خوش خویی و سخاوتش، او را به سمت بهشت کشانید."

براي اين كه شخص خوش اخلاق باشيد، موارد زير را رعايت كنيد:

1- كمتر راجع به مشكلات گذشته تان فكر كنيد، 

2- كم توقع باشيد،

3-  در هر پيشامد بدي احتمال اين كه خير دنيا يا آخرت شما در آن باشد را فراموش نكنيد،

4- به خدا توكل داشته باشيد،

5-  در كارها خيلي خود را خسته نكنيد،

-6  از خواب و خوراك به اندازه كافي استفاده كنيد

-7 ورزش كنيد، حتي اگر نيم ساعت در روز به صورت نرمش باشد

8- برنامه اي براي تفريح تنظيم كنيد (سعي كنيد تفريحتان در فضاي سبز باشد)

9- به هيچ وجه در ذهن خود مشكلات كوچك را بزرگ كنيد،

10- عطر استفاده كنيد و از غذاهاي خوش بو بيشتر استفاده نماييد.

احادیث متعددی درباره ی اخلاق و ادب وجود دارد که چند مورد از آنها را برای شما عزیزان ذکر می کنم.

سهم معلم در تربیت دانش آموزان بسیار اثرگذار است در واقع هر کلمه و رفتاردر کلاس توسط معلم می تواند  یک الگو برای شاگردانش باشد،.رفتار معلم در واقع تدریسی بی کلام است.قدرت نفوذ یک معلم بردانش آموزان فوق العاده است بطوریکه می توان آن را به مثابه تابش آفتاب برزمین تشبیه کرد،کلاس درس محلی است که در آن اخلاق و رفتار معلم ضرب در تعداد بچه ها می شود .

یک معلم با رفتار درست و مطابق گفتارخود ،اعتبار خود را نزد دانش آموزان بالا می برد. اگر یک دانش آموز معلم را به عنوان یک شخصیت معتبر و مورد احترام بپذیرد سعی می کند که گفته های اورا خوب گوش دهد و بپذیرد و در گفتار و کردار خود عملی کند وحتی رفتار معلم را الگوی خویش قرار دهد.پس لزوم توجه معلم به این که تناسب رفتار و گفتارش اینجا مشخص می شود تا نتیجه ی تربیتی خوبی را از ارتباط دانش آموز با خود دریافت کند .

به گفته ی روانشناسان کودک در مسیر رشد طبیعی روند اجتماعی شدن را از طریق همانند کردن خود باوالدین و بزرگسالان طی کند او از طریق مشاهده ی رفتار دیگران سعی می کند الگوهای رفتاری جدیدی داشته باشد و می خواهد از افراد مهمی همچون معلم تقلید کنند.به گفته یک فرهیخته صدای رفتار بلند تر از گفتار است.

قال علی(ع) :” لا دین لمن لا ادب له “

حضرت می فرمایند: ” کسی که ادب ندارد ، دین ندارد .”

این حدیث بیانگر این است که، اسلام چقدر به ادب اهمیّت می دهد و جایگاه ادب در مبانی دین اسلام چقدر رفیع می باشد ، بطوری که در احکام نماز می بینیم ، که اگر کسی در حال نماز سلام کند ، باید جواب او را باسلامٌ علیکم بدهیم و گرنه برایمان گناه می نویسند.

از قیمتی ترین سرمایه ها و میراثهای حیات آدمی «ادب» است، حتی بالاتر از ثروت و سرمایه است .ادب را جایگاه رفیعی در قاموس انسانیت است، که حکایت از اهمیت بسیار آن در راستای ساختار ابعاد درونی و بیداری روحی انسان دارد.

در بر خورد ها چیزی به زیبایی و جذابیت ادب نمی رسد. باید آن را آموخت، به کار بست تا روابطی سالم و احترام آمیز و پایدار میان افراد حاکم شود. اما همین واژه متداول و مشهور، گاهی تعریفی ناشناخته و حدّ و مرزی مبهم دارد. ازاین رو مناسب است که بر مفهوم و جایگاه و شرایط آن، تأملی مجدد داشته باشیم و بدانیم که به راستی «ادب چیست؟»

یکی از مسائل مهمی که پرداختن بدان خالی از لطف نیست توجه به تفاوت میان اخلاق و ادب است.

تعریف اخلاق

اخلاق جمع خلق است، و خلق را مرحوم نراقى این گونه تعریف كرده است: «قدرت و توانایى روح انسانى كه باعث شود كارها را به آسانى و بدون فكر و تأمل انجام دهد». بنابراین هر چه را انسان با عادت و تمرین بدست آورد و انجام دادن آن براى او آسان باشد آن را خلق مى‏نامند. از تعریف‏ها بدست می‌آید كه اخلاق ملكه یا حالتى است كه در نفس انسانى رسوخ كرده و باعث مى‏شود كه اعمال بدون فكر و تأمل از او سر بزنند. 

تعریف ادب

حفظ حد و اندازه هر چیزى و تجاوز ننمودن از آن را ادب آن چیز گویند. مثلا زبان انسان باید چیزى را كه باعث خوارى و ذلت انسان است نگوید بنا بر این اگر كسى فحش و ناسزا مى‏گوید چون زبان او حدّ و مرز خود را رعایت نكرده از ادب زبان خارج شده و مى‏توان او را بى‏ادب نامید. اما او بى‏اخلاق یا بد اخلاق نیست. ادب تمرین دادن نفس به ارزشهاى اخلاقى است. و ابو زید انصارى گفته است: هر ورزش پسندیده كه انسان را داراى فضیلتى نماید ادب نامیده مى‏شود، ادب به كارگیرى سخن یا عمل پسندیده است. ظرافت‏هاى هر كارى را ادب آن كار مى‏نامند. و ادب تنها در كارهاى اختیارى مصداق داشته، و هر كارى كه بتواند شكل‏هاى مختلف داشته باشد و در یك صورت متصف به ادب گردد و در صورتى دیگر خیر، بهترین شكل ممكن آن عمل را ادب آن مى‏نامند. مثلا ادب غذا خوردن در اسلام این است كه با نام خداوند شروع و با حمد الهى پایان یابد و از پرخورى بپرهیزد.

نتیجه آنكه: هر علمى كه مى‏تواند صورتها و شكل‏هاى مختلف به خود بگیرد، بهترین شكل انجام آن را ادب آن كار مى‏نامند. و هر گاه آن فعل با چنین شكل و صورتى انجام شود آن را مۆدبانه مى‏نامند. حضرت امیرالمۆمنین علیه السلام به فرزندش امام حسن علیه السلام فرمود: كه اى پسرم بهره‏ى خود را از شرافت ادب بگیر و خاطرات را براى ادب آماده كن زیرا كه ادب دل بالاتر از این است كه آن را آلوده‏ى به پلیدى كنى بدان كه هر گاه نیازمند شدى ادب ترا بى‏نیاز كند و هر گاه در دیار غربت بودى ادب براى تو همراهى باشد كه با وجود آن ترس و بیم ندارى اى پسرك من ادب پدیده‏ى خرد است و پاك‏كننده‏ى دل است و سرلوحه‏ى فضل است.(إرشاد القلوب/ترجمه رضایى/ ج‏1/381)   

منابع:

1. الآداب الدینیة للخزانة المعینیة / ترجمه عابدى

2. معراج السعادة/ ملا احمد نراقی